باراک اوباما در سفر به عربستان به دنبال چیست؟

باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا می خواهد، در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری خود، برای چهارمین بار به عربستان سعودی سفر کند. همین سفر بهانه‌ای شده تا بسیاری از ناظران و تحلیلگران، به بررسی ماهیت روابط واشنگتن و ریاض و وضعیت فعلی آن ببردازند. مطلبی که «نیویورک تایمز» امروز منتشر کرده، در همین راستا نوشته شده است.
بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان بر این باورند که روابط میان واشنگتن و ریاض به مانند سابق نیست و این دو کشور بر خلاف دهه های گذشته، اعتمادی به اهداف، سیاست ها و منافع متقابل یکدیگر ندارند.

به گزارش هاتف امروز به نقل از«تابناک»، در همین زمینه، روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در مطلبی به مشکلات، موانع و فرصت‌های پیش روی روابط میان دو کشور پرداخته است. در این مطلب به آن چیزی که آمریکا از عربستان می‌خواهد و متقابلا آن چیزی که سعودی‌ها از آمریکایی‌ها انتظار دارند، اشاره شده است. همچنین به مشکلاتی که عربستان سعودی با آن‌ها دست به گریبان است و آن‌ها سعی دارند با کمک آمریکایی ها، آن‌ها را مرتفع سازند نیز اشاره شده است.

«نیویورک‌تایمز» با اشاره به سفر آتی «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا به «ریاض» عنوان کرد که اوباما در حال سفر به عربستان سعودی که غرق در آشفتگی است، می‌باشد.

احتمالا اوباما در صدد است از این سفر خود برای ترمیم روابط با سعودی‌ها استفاده کند؛ اما هنوز مشخص نیست، این روابط دو هم پیمان قدیمی تا چه اندازه تضعیف شده و آیا بهبود این رابطه امکانپذیر است یا خیر؟!

در زمان تصدی اوباما بر کاخ سفید، بی‌اعتمادی و عدم توافق فزاینده‌ای بر سر نحوه مهار ایران، مبارزه با داعش، آینده سوریه، درگیری در یمن و سیاست‌های نفتی به وجود آمد. «فدریک وری» عضو ارشد برنامه خاورمیانه در بنیاد صلح کارنگی می‌گوید: «روابط بین آمریکا و عربستان توفانی و دشوار شده است؛ اما این بدان معنا نیست که همه چیز در حال فروپاشی باشد». هر دو کشور هنوز به یکدیگر احتیاج دارند. ایالات متحده، حمایت نظامی و اطلاعاتی برای تامین امنیت پادشاهی سعودی می کند و در عوض نیز سعودی‌ها دومین وارد کننده نفت به آمریکا (روزانه یک میلیون بشکه) و تامین کننده نفت آمریکا هستند.

حال باید پرسید که علی رغم همه مشکلات به وجود آمده در روابط میان دو کشور، آن‌ها چه انتظارات و خواسته‌هایی از یکدیگر دارند.

عربستان چه چیزی می‌خواهد؟

از دوران فرانکلین روزولت تاکنون، سعودی‌ها همچنان به ایالات متحده به عنوان کشوری نگاه می‌کرده‌اند که قادر بود امنیت و ثبات را برای آن‌ها به ارمغان آورد. آن‌ها می‌خواهند ایالات متحده از آن‌ها حمایت کند، به ویژه در منازعه احتمالی با رقیب دیرینه خود یعنی ایران.

به همین دلیل، در بیشتر مواقع، ایالات متحده تجهیزات نظامی زیادی در اختیار عربستان سعودی قرار داد تا با استفاده از آن‌ها به مقابله با ایران به عنوان رقیب شیعه منطقه‌ای خود بپردازد. به تازگی نیز عربستان سعودی تلاش کرد با دریافت کمک‌های اطلاعاتی و آموزشی از آمریکا در جنگ یمن، حمایت لجستیکی آمریکا در جنگ علیه یمن را به دست آورد.

همچنین شاید در آینده آمریکایی‌ها پشتیبانی‌های جدیدی برای عربستان فراهم کنند تا در مقابل حملات سایبری ایران در امان باشد. آنتونی کوردزمن عضو مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی می‌گوید: «عربستان شدیدا به ارتش آمریکا برای هر تهدید جدی علیه خود وابسته است».

«لوری پلاتکین بوگارت» عضو اندیشکده سیاست خاور نزدیک واشنگتن می‌گوید: «تعداد زیادی از عوامل هم در منطقه و هم در داخل کنار هم قرار گرفته تا جو تهدید‌آمیز پرچالشی برای سعودی‌ها فراهم آورد. سعودی‌ها احساس فشار می‌کنند».

از آنجایی که عربستان برای محافظت از خود قدرت نظامی ندارد، ائتلاف این کشور با آمریکا ضروری است و تا حد زیادی برای هر دو کشور سودمند است. عربستان می‌دانست در قبال جریان تدریجی نفت و پرداخت میلیارد‌ها دلار برای به دست آوردن صنعت تسلیحاتی آمریکا، واشنگتن در هنگام مواجهه عربستان با تهدیدات خارجی برای نجات ریاض می‌شتابد و هیچ‌گاه به نظام سیاسی پشت پرده عربستان و سوء سابقه این کشور در مسائل حقوق بشری اعتراض نمی‌کند.

ایالات متحده چه چیزی می‌خواهد؟

آمریکا به عربستان به عنوان شریکی نگاه می‌کند که با داشتن ذخایر نفتی فراوان می‌تواند منافع آمریکا را به ویژه در حوزه انرژی تأمین کند. در همین رابطه، گریگوری گاوس، استاد خدمات عمومی و دولتی دانشگاه تگزاس، می‌گوید: «رئیس جمهور آمریکا باید یک رابطه معقول و مناسب با این کشور برقرار کند، زیرا این کشور بیش از هر کشور دیگری در جهان صادرات نفتی دارد».

با این حال، دولت آمریکا می‌خواهد تغییراتی در عرصه داخلی عربستان سعودی ایجاد شود تا بلکه اقلیت‌های مذهبی و زنان از حاشیه و انزوای سیاسی و اجتماعی خارج شوند. اوباما مسأله حقوق بشر در عربستان را دنبال می‌کند، ولی در عین حال شاید دغدغه‌های امنیتی این مسإله را تحت الشعاع قرار دهد.

وضعیت آشفته عربستان و انتظارات از دست رفته سعودی‌ها

نیویورک‌تایمز گزارش کرد که عربستان سعودی تا حد زیادی خود را از لبنان عقب کشیده است و میلیارد‌ها دلار کمکی را که به این کشور وعده داده بود، به بهانه افزایش نفوذ ایران در این کشور، به حالت تعلیق درآورد.

این روزنامه آمریکایی سپس با اشاره به اوضاع آشفته عربستان ادامه داد، این کشوری است که اوباما قصد دارد روز چهارشنبه به آن سفر کند و سیاستگذاران سعودی مدت‌هاست که می‌گویند احساس می‌کنند اوباما به منافع منطقه‌ای عربستان اهمیتی نمی‌دهد. ماه گذشته، اوباما در گفت‌وگو با نشریه «آتلانتیک» با انتقاد صریح از عربستان سعودی گفت: «برخی متحدان آمریکا در خلیج فارس و نیز اروپا می‌خواهند آمریکا را درگیر نبردهای قومیتی نمایند که تأثیر کمی برای منافع آمریکا دارد».

اوضاع خطرناکی برای سعودی‌ها به وجود آمده، زیرا با چالش‌های اقتصادی و جمعیتی و همچنین راهبردی و امنیتی روبرو است. از نظر داخلی، گروهی از جوانان سعودی در حالی وارد بازار کار می‌شوند که کاهش قیمت نفت، فرصت‌های اقتصادی این کشور را محدود و نظام رفاهی را تضعیف کرده است.

بنا بر این گزارش، از نظر منطقه‌ای نیز ایران در کشورهای مهم، عربستان را غافلگیر کرده است و از نظر جهانی نیز دوری آمریکا از عربستان موجب شد تا سعودی‌ها پی ببرند تا چه اندازه به قدرتمند‌ترین کشور جهان وابسته هستند و تکیه کردند.

طبق این گزارش، سعودی‌ها همچنین از توافق هسته‌ای آمریکا با ایران و لغو تحریم‌های هسته‌ای تهران، خشمگین شدند.

نیویورک‌تایمز به ناآرامی‌های سوریه نیز اشاره کرد و نوشت که سعودی‌ها، ناآرامی‌های دمشق را فرصتی برای جایگزین کردن «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه می‌دیدند؛ اما این امید سعودی‌ها بعد از آن رو به ناامیدی رفت که آمریکا از تصمیم خود برای حمله نظامی به سوریه به ظن آنکه دولت اسد از سلاح‌های شیمیایی استفاده کرده، صرف نظر کرد.

رئیس جمهور بعدی آمریکا؛ بیم و امیدهای آل سعود

نیویورک‌تایمز در پایان گزارش خود نوشت که با وجود این، بسیاری از سعودی‌ها می‌دانند که دوران ریاست‌جمهوری اوباما در کاخ سفید رو به پایان است و جانشین وی ممکن است تعامل متفاوتی با عربستان داشته باشد.

هرچند آن‌ها از رفتن اوباما خوشنود خواهند شد، نسبت به آینده و اینکه چه کسی رئیس جمهور بعدی آمریکا خواهد بود احساس نگرانی دارند. نگرانی‌ها آن‌ها از دونالد ترامپ و تد کروز بیش از دیگران است. ترامپ چندین بار در مناظرات خود عربستان سعودی را سرزنش کرده و در ماه گذشته گفته بود، اگر عربستان سعودی برای مبارزه با داعش تلاشی نکند، در صورت رئیس جمهور شدن، خرید نفت از آن‌ها را متوقف خواهد کرد.

تد کروز نیز در مناظرات خود در ماه فوریه گفته بود: «دوستان ما کسانی نیستند که گروه‌های افراطی که ما را می‌کشند تأمین مالی می‌کنند. در این مورد ما نیازمند بررسی دقیق و فشاری واقعی در مورد عربستان سعودی هستیم».

از دیدگاه عربستان، هیلاری کلینتون نیز ممکن است به گونه‌ای از سیاست خارجی بازگردد که همسرش آن را نمایندگی می‌کرد. از سوی دیگر، برنی سندرز نیز به عنوان یک نامزد دموکرات برای سعودی‌ها ناشناخته به نظر می‌رسد.

در ‌‌نهایت، گریگوری گاوس می‌گوید: «سعودی‌ها مثل بقیه هیچ عقیده‌ای در مورد ترامپ ندارند. شناخت چندانی هم از سناتور تد کروز ندارند؛ اما به نظر می‌رسد آن‌ها با هیلاری کلینتون راحت‌تر هستند».

محل تبلیغات

سایت اتومبیل(bama)
برای مشاهده سایت، برروی تصویر زیر کلیک کنید.