فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، امروز شنبه ۲۸ فروردین به همراه یک هیأت سیاسی و اقتصادی وارد تهران شد که به گفته تحلیلگران، سفر وی و هیأت همراه در راستای ادامه برنامههای برجام و گسترش همکاریهای اقتصادی و سیاسی و علمی اتحادیه اروپایی با تهران به شمار میرود. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این سفر با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، دیدار و گفتوگو کرده و سپس قرار است هر دو در نشست خبری مشترکی حاضر شوند.
به گزارش هاتف امروز به نقل از «تابناک»، این سفر ۲۴ ساعته درست چند روز پس از آن صورت گرفته که ماتیو رنزی، نخست وزیر ایتالیا به بلندپایهترین رهبر اروپایی دیدار کننده از تهران از زمان توافق هستهای تبدیل شد. موگرینی در بیانیهای گفت: «این دیدار یک گام مهم به سمت تقویت روابط اتحادیه اروپا و ایران از طریق تعاون و همکاری است».
خانم موگرینی روز شنبه در حساب توئیتر خود نوشت: «برای بار دوم بعد از توافق هستهای به ایران میروم؛ این بار به ریاست یک هیأت متشکل هفت کمیسیونر برای آغاز همکاریهای ایران و اروپا».
در بیانیه اتحادیه اروپا گفته شده که تجارت، کمکهای بشردوستانه، همکاری هستهای غیر نظامی و حقوق بشر در دستور کار این دیدار قرار خواهد داشت.
از سوی دیگر، به گفته منابع آگاه، اتحادیه اروپا همچنین در صدد جلب کمک تهران برای کاهش بحران مهاجرت به اروپاست، زیرا ایران میزبان میلیونها پناهنده افغان بوده است. یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گفت که مهاجرت، موضوع بسیار مهم برای بحث است.
این مقام ارشد اروپایی افزود: این سفر برای اطمینان بخشی دوباره به همه و ممکن بودن همکاری با ایران طراحی شده است.
وی ادامه داد: «بانکهای بین المللی به علت نگرانیهای قانونی و سابقهای در ارتباط با شبکه پیچیده تحریمهای اعمالی اتحادیه اروپا و آمریکا در سالهای اخیر، نسبت به بازگشت به ایران اکراه دارند. در حالی تاکنون سه بانک ایرانی به سوئیفت وصل شدهاند که بانکهای بزرگ همکاری مجدد با ایران را راه اندازی نکردهاند و بازسازی اعتماد و اطمینان زمان بر است. در این میان، ایران میخواهد به سازمان تجارت جهانی بپیوندد و ما تمایل داریم در این زمینه نقش حمایتی داشته باشیم».
این مقام اروپایی در ادامه افزود: «موگرینی که شخصا به مذاکره در مورد توافق هستهای کمک کرده، همچنین در صدد پیشبرد تلاشهای دیپلماتیک در مورد سوریه و یمن دو مناقشه منطقهای است».
در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: «موگرینی با محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه، علی لاریجانی رئیس مجلس و علی شمخانی، دبیر شورای امنیت ملی ملاقات خواهد کرد».
با نگاهی به همراهان وی در این سفر نیز میتوان به این تفاوتها پی برد. حضور هفت کمیسینور از کمیسیونر انرژی و آب و هوا تا کمیسیونر محیط زیست، نشان دهنده گسترده این مذاکرات است. موضوعات مورد بحث بین دو طرف، زمینههای متنوعی از جمله انرژی، تجارت، همکاریهای بانکی و مالی، محیط زیست، مبارزه با تروریسم و افراطیگری و بحرانهای منطقهای را شامل خواهد شد. در همین زمینه، یک مقام ارشد اتحادیه اروپا روز چهارشنبه گفت، این تعداد کمیسیونر «پیام منسجم ویکپارچه» مشارکت دوباره (با ایران) را به همراه دارد.
حال باید به این پرسش پاسخ داد که سفر موگرینی به تهران تا چه اندازه مهم است؟
سفر موگرینی به ایران، دومین سفر وی در کمتر از یک سال گذشته و چهارمین سفر مسئول سیاست خارجی اروپا به ایران است. بدون شک شرایط سفر دوم کاملا متفاوت از سفر اول است. این امر در شرایطی صورت میگیرد که تحریمهای ظالمانه علیه ایران فروپاشیده و شرایط برای بحث و حل مسائل گسترده فراهم است. با توافق وین پرونده هستهای ایران امنیتزدایی شده و دیگر به قول اروپاییها و امریکاییها تهدید امنیتی برای جهان به حساب نمیآید. همان تهدید اکنون به فرصتی بدل شده و مسائل برجام و چند و چون اجرای آن در دیدارهای دوجانبه به حاشیه رفته و بیشتر در خصوص نگرانیهای منطقهای و همکاریهای همه جانبه سخن گفته میشود.
سفر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به همراه هفت کمیسیونر ارشد این اتحادیه را شاید بتوان بزرگترین گام اروپاییها برای از میان بردن فضای تردید در مسیر بازگشایی ارتباط اقتصادی دو جانبه ارزیابی کرد. فدریکا موگرینی در آستانه انجام این سفر، طی بیانیهای اعلام کرد: «اجرای برجام در مسیر درستی قرار دارد و آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیرا در گزارش خود رسما تأیید کرده که ایران به همه تعهدات خود عمل کرده است».
نگاهی گذرا به دستاوردهای سفر هیأت ایتالیایی به ایران، زمان سفر و نوع قراردادهای منعقد شده میان طرفین و همچنین سفر قریب الوقوع مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به خوبی نشان میدهد که دولتهای اروپایی درصدد ارسال پیام واضحی به شبکه بانکی این کشورها هستند. پیامی با این مضمون مشخص که در فضای پسا برجام روابط اقتصادی میان ایران و این کشورها وارد مرحلهای تازه شده است که در آن نشانی از ریسک بالای سرمایه گذاری وجود نخواهد داشت. شیوه قراردادهای منعقد شده میان ایران و ایتالیا و پیشتر از آن میان ایران فرانسه به خوبی نشان داد که دولت اروپایی نسبت به ایجاد گشایش در روابط اقتصادی با ایران مصمم بوده و البته درصدد جبران منافع از دست رفته خود در دوران تحریمها هستند. در این بین همراهی شبکه بانکی کشورهای اروپایی با فعالین اقتصادی و دولتهای اروپایی اقدامی ناگزیر به منظور تأمین منافع آنها خواهد بود.
در نهایت به جرأت میتوان گفت، سفر موگرینی میتواند کلید قفل برجام پس از گذشت چند ماه از مرحله اجرای آن باشد. پس از دوازده سال تحریم همه جانبه علیه ایران، این سفر میتواند روابط ایران و اروپا را وارد مرحله جدیدی از تعاملات و روابط گسترده اقتصادی و سیاسی کند و به کشورها و شرکتهای اروپایی برای سرمایه گذاری در ایران و همکاریهای متقابل اطمینان خاطر دهد.